siła

1. Co sił, co siły, ile sił, z całej siły, z całych sił «jak najszybciej, jak najmocniej»: (...) ile sił w nogach wybiegłam z mieszkania na ulicę. Cosm 10/2000.

2. Ktoś (jest) w sile wieku «o kimś dorosłym, dojrzałym, będącym w pełni sił życiowych»: Bieda, beznadzieja i pijaństwo spowodowały też katastrofalną nadumieralność mężczyzn w sile wieku. Życie 23/02/2000.

3. Nie ma siły (na kogoś, na coś) «nie można dać sobie rady z kimś lub z czymś»: Jasne, alpiniści popełniają błędy, ale na dużych wysokościach ludzie niedotlenieni zawsze będą je popełniać. Nie ma siły. CKM 5/1999.

4. Przybierać na sile «wzrastać, potęgować się»: Konflikt pomiędzy operatorami satelitarnych platform cyfrowych na polskim rynku przybiera na sile (...). Polityka 19/2000. Ogniste blaski raz po raz rozdzierały ciemność. Ulewa jeszcze przybrała na sile. J. Andrzejewski, Popiół.

5. Siła napędowa «czynnik powodujący jakieś działanie, główna przyczyna czegoś»: Jedną z głównych sił napędowych rozwoju gospodarczego są inwestycje. B. Pietrzak, Z. Polański, System.

6. Siła przebicia «umiejętność dobrego radzenia sobie w życiu, osiągania swoich celów, odnoszenia sukcesów»: Powodzenie w telewizji uzyskują z reguły ludzie, którzy na co dzień, w prywatnych kontaktach, są akceptowani i lubiani. Mają urok lub siłę przebicia. Albo jedno i drugie. T. Raczek, Pies.

7. Siła woli «wytrwałość i konsekwencja w dążeniu do celu»: Chyba tylko siła woli i strach przed śmiercią sprawił, że jakimś cudem z całym tym towarzystwem przeprawiłem się przez góry. A. Filar, Kurierzy.

8. Siła wyższa «coś, co wpływa na nasze życie, ale jest niezależne od naszej woli»: Żadna z powyższych katastrof nie była wynikiem siły wyższej. Do wszystkich doszło w rezultacie ludzkiej ignorancji bądź lekceważenia zagrożeń (...). Polityka 21/1995.

9. Siłą bezwładu, siłą inercji (coś się dzieje) «jakieś zjawisko zachodzi automatycznie, bez czyjegoś udziału»: Polska w tych powieściach (...) jest przedstawiona jako twór nietrwały, trzymający się kupy trochę z poparcia zachodnich demokracji, trochę siłą bezwładu. C. Miłosz, Legendy.

10. Siły porządkowe, siły porządku «policja, czasami o straży miejskiej»: Budynek otoczyły siły porządkowe. Życie 27/03/2000.

11. Spróbować, próbować (swoich, własnych) sił gdzieś, w czymś, jako ktoś «być nowicjuszem w jakiejś dziedzinie, zacząć, zaczynać coś robić po raz pierwszy nie wiedząc, czy się temu podoła»: Ostatnio spróbowałem sił w reżyserowaniu, ale postanowiłem, że jeśli „Taty” nie obejrzy 200 tysięcy widzów, nie będę więcej robił filmów. TSt 9/1996.

12. Z pozycji siły «siłą, wykorzystując swoją przewagę»: (...) stopniowo rośnie zrozumienie tego, iż żadnego z występujących obecnie na świecie poważnych problemów nie można rozwiązać z pozycji siły (...). TL 01/09/1980. Bicie jest bezsensem. Nie wolno przemawiać do dzieci z pozycji siły i dominacji (...). WP 22/1998.

13. Żadna siła, nie ma takiej siły (żeby coś sprawić) «nic nie jest w stanie czegoś spowodować»: Skazanemu żadna siła nie jest w stanie zabronić pisania wniosków w nieskończoność. Metr 27/02/2001.

Argument siły zob. argument 1.

Być skazanym na własne siły zob. skazać 1.

Być u kresu sił zob. kres.

Gonić resztkami, ostatkiem sił zob. gonić 2.

Mieć (małą, dużą, mniejszą, większą itp.) siłę przebicia zob. przebicie.

Młode siły zob. młody 2.

Nieczysta siła zob. nieczysty 2.

Stać, stanąć o własnych siłach zob. I stać 5.

Uszczęśliwiać kogoś na siłę zob. uszczęśliwić.